Adopcja to zabieg prawny, którego celem jest włączenie do danej rodziny osoby, która nie jest z nią powiązana więzami krwi. To autorytet prawa poświadcza, że od danego momentu osoba ta nabywa status pełnoprawnego członka tej rodziny. Adopcję znano już w czasach starożytnych, sam jej termin wywodzi się od łacińskiego określenia adoptio. Znamienne, że już wówczas dla zatwierdzenia takiego prawnego postępowania, kluczowa była obecność urzędnika państwowego, zazwyczaj pretora bądź namiestnika. Adopcja była też praktykowana na przestrzeni późniejszych stuleci, także w innych krajach romańskiej Europy. Wówczas jednak dotyczyła często także osób dorosłych, a celem takiego działania było przedłużenie linii danego rodu – zwykle zachodziła w sytuacji, gdy jego naturalni członkowie nie byli w stanie dokonać tego w inny sposób. W dawnej Rzeczypospolitej usynowienie było także zarazem sposobem na nobilitację przedstawiciela niższej grupy społecznej. Współcześnie adopcja dotyczy wyłącznie dzieci i osób młodych, które w świetle prawa nie stały się jeszcze pełnoletnie i jest postrzegana jako alternatywa dla małżeństw, które nie mogą mieć własnego potomstwa.
Adopcja w Polsce
Przepisy prawne, regulujące procesy adopcyjne, zawiera Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy. Adopcja w polskim języku prawnym określana jest jako przysposobienie. Większość procedur jest dokonywana za pośrednictwem ośrodków adopcyjnych, zaś potrzebne wnioski składa się, według najnowszych, znowelizowanych w 2012 roku przepisów, do lokalnych urzędów marszałkowskich. O przyjęcie do rodziny obcego dziecka mogą starać się zarówno małżeństwa, jak też osoby samotne. Niezależnie od osobistej sytuacji, kandydaci powinni wykazywać się szczerą chęcią poprawienia bytu dziecka i zapewnienia mu troskliwej opieki. Jedynym warunkiem, jaki muszą spełniać składający wniosek jest właściwy wiek – rodzice adopcyjni nie mogą być starsi od przysposobionych dzieci o więcej niż 40 lat. Obecnie adopcja dotyczy osób niepełnoletnich, gdyż prawo zakłada iż właśnie one potrzebują rodzinnego wsparcia i opieki. O ile przysposabianie małych dzieci odbywa się niejako bez ich udziału, o tyle młodzież, która ukończyła 13 rok życia musi wyrazić własną zgodę na przysposobienie przez danych ludzi.
Dla dobra dziecka
Procesy adopcyjne zazwyczaj dość długo trwają, obejmując szereg rozmaitych formalności. Wszystkie konieczne procedury ustanowiono zaś po to, by przedstawiciele prawa posiadali wystarczająco wiele przesłanek, na podstawie których możliwe jest podjęcie tak ważnej dla dalszego życia dziecka decyzji. Ocenia się przede wszystkim sytuację materialną kandydatów na rodziców, a w przypadku małżeństw zwraca się uwagę na to, na ile są to zgodne pary i czy jednakowo pragną zaopiekowania się dzieckiem. Ważną rolę odgrywa również to, czy kandydaci posiadają jakiekolwiek uzależnienia – ta kwestia może niekiedy przesądzić o wszystkim. Adopcji podlegają bowiem dzieci osierocone lub przebywające w państwowych placówkach opiekuńczych z winy rodziców biologicznych, którzy utracili prawa rodzicielskie. Niekiedy dzieci przebywają tam zatem wskutek tragicznej straty rodziców, a czasem zostają odbierane takim, którzy nie chcą lub nie potrafią zapewnić dzieciom właściwych warunków do prawidłowego rozwoju i godnego życia. Przekazując doświadczone przez los małe dzieci lub nieświadome swojej sytuacji niemowlęta, przedstawiciele prawa chcą mieć pewność, że osoby wyrażające chęć przyjęcia dzieci do swojej rodziny są w stanie zapewnić im należytą opiekę.