Jakie nazwisko można wybrać po zawarciu związku małżeńskiego?
Zdarza się, że osoby planujące wejść w związek małżeński zastanawiają się nad wyborem nazwiska. Generalnie przyjęło się, że to żona przyjmuje nazwisko męża, jednak w ostatnich czasach często odchodzi się od tej reguły. Często zdarza się, że każdy z małżonków pragnie zostać przy swoim nazwisku.
Nazwisko według Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym małżonkowie mogą mieć wspólne nazwisko, które jest nazwiskiem jednego z nich. Każdy ze współmałżonków może także zachować swoje nazwisko, które nosił do tej pory. Możliwe jest również połączenie używanego do tej pory nazwiska jednego małżonka z dotychczasowym nazwiskiem drugiego małżonka. Jednak jest tutaj pewne ograniczenie, gdyż nazwisko utworzone w ten sposób nie może mieć więcej niż dwóch członów. Kodeks wskazuje też, że każdy z małżonków o wyborze nazwiska decyduje w oświadczeniu złożonym przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie to może być złożone zaraz po ślubie lub w czasie przed sporządzeniem przez kierownika urzędu stanu cywilnego zaświadczenia o stwierdzeniu braku okoliczności wyłączających zawarcie związku małżeńskiego. Gdy zaświadczenie nie zostanie złożone każdy z małżonków zachowuje nazwisko używane przez niego do tej pory.
Sytuacje, w których najczyściej pozostaje się przy tym samym nazwisku:
Pozostawanie przy tym samym nazwisku każdego z małżonków najczęściej występuje w sytuacji, gdy małżonek kojarzony jest w środowisku lub też na większą skalę ze swoim nazwiskiem. Również w sytuacji, gdy posiada działalność gospodarczą, której nazwa zawiera nazwisko. Przy nazwisku pozostają często osoby wykonujące wolne zawody jak adwokaci, radcy prawni czy lekarze.
Kiedy nazwisko jest przyjmowane od drugiego współmałżonka?
Występuje to najczęściej, gdy dotychczasowe nazwisko jest związane z określeniami uwłaczającymi godności.
Zmiana nazwiska
Polskie prawo przewiduje możliwość zmiany nazwiska w niektórych sytuacjach. Zgodnie z ustawą o zmianie imienia i nazwiska istnieje możliwość zmiany nazwiska, jedynie z ważnych powodów, między innymi, gdy jest to nazwisko ośmieszające, nielicujące z godnością człowieka.
Występują pewne ograniczenia co do możliwości wyboru nowego. Zmiana nazwiska może nastąpić na takie, które jest używane lub noszone jest zgodnie z przepisami państwa, którego osoba zmieniająca je posiada także takie obywatelstwo.
Nie można zmienić nazwiska na nazwisko historyczne, wsławione w dziedzinie kultury, nauki, działalności politycznej, społecznej lub wojskowej, chyba, że osoba pragnąca dokonać zmiany ma przodków o takim nazwisku. Zmiana nazwiska może dotyczyć zarówno nazwiska noszonego aktualnie albo też nazwiska rodowego. Zmiana w nazwisku obojga małżonków wpływa na nazwisko małoletnich dzieci oraz na nazwisko dzieci, które zrodzą się z tego małżeństwa.
Zmiana nazwiska jednego z rodziców rozciąga się na małoletnie dzieci oraz na dzieci pochodzące od tych samych rodziców, po uzyskaniu zgody od drugiego z rodziców.